U ovom tekstu predstavićemo vam istoriju naselja Borča. Krenimo od toga da su ljudi iz bronzanog i gvozdenog doba ostavili tragove svoje materijalne kulture u okolini današnjih naselja Borče i Krnjače, a kod Borče su pronadjene i medalje iz 3. i 4. veka naše ere.

Mnoge tragove života pokrio je pesak koji je vekovima nanošen na ovo tlo vetrovima i rekama. Najstarija poznata ritska naselja su Borča i Ovča. U pisanim istorijskim izvorima identifikuju se već početkom 16. veka, ali su morala postojati i u vremenu pre dolaska Turaka.

Poreklo imena Borča

Borča se spominje pod imenom Barcsa (ili Bercse). Moguće je da ime naselja ima slovenske korene (ime Barcsa verovatno potiče od slovenske reči „bara“), što ukazuje na položaj naselja u močvarnim području Pančevačkog rita.

Zabeleženo je nekoliko mesta sa sličnim imenom: Barcha odnosno Berche u kovinskoj županiji 1375. i 1385. godine, Barczi i Ovczi 1456. u sremskoj zupaniji. Mozda su bas to današnja Borča i Ovča.

U popisnim tefterima Temišvarskog sandzaka iz 1554. i 1566-69. godine upisana su i “ostrva” Borača i Ovča, koja su već 1537. pripadala mulkovnim dobrima smederevskog sandzakbega Mehmeda Jahjapašića. Mehmed paša je kao mulkovna dobra posedovao i meka sela na desnoj obali Dunava, pored Beograda: Mirijevo, Gornje i Donje Slance i Djurince. Ova sela su uvakufljena oko 1548. godine.

Kao vakufska dobra Borča i Ovča spomnju se i 7. novembra 1706. godine u jednoj potvrdi iz koje vidimo da e tada došlo do spora izmedju temišvarske i beogradske vojske oko prava na glavarinu (porez) ovih sela.

I pored toga što ne raspolažemo propisima iz 1554. godine može se na osnovu drugih podataka utvrditi da je Borča u ovo vreme bila naseljena srpskim življem.

Sa Beogradom, Borča je bila povezana skelom koja je pristajala na Dunavu, pored jevrejske mahale. Ona je služila ne samo kao veza izmedju ova dva naselja već i kao mesto gde se vršio prelaz u Banat na putu za Temišvar.

Ratni period

Borča se spominje i u vreme ratnih okršaja izmedju Austrije i Turske izmedju 1683. i 1739. godine. U avgustu mesecu 1693. godine, kad su Austrijanci neuspešno pokušavali da zauzmu Beograd, 50 beogradskih trgovaca su prebegli iz Beograda u Borču i tamo nastavili da trguju.

Požarevačkim mirom Borča je pripala Austriji u čijem će sastavu ostati sve do 1918. godine.

Nakon sloma Austro-Ugarske 1918. Borča je postala deo Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca (buduće Kraljevine Jugoslavije), pošto je srpska vojska ušla u naselje 9. novembra 1918. Od 1918. do 1922. Borča je bila deo Banatske oblasti, od 1922. do 1929. deo Beogradske oblasti, a od 1929. do 1941. deo uprave grada Beograda (Pančevački okrug).

I posle Prvog svetskog rata u okolini Borče bio je razvijen ribolov, a i zanatstvo se u Borči naglo razvilo, te je Borča 1931. godine imala 54 zanatlije.

Između 1941. i 1944. Borču je okupirala nemačka vojska i uključila ju je u autonomni region Banat pod nemačkom upravom. Godine 1949. opština je raspuštena, a ceo prostor od Pančevačkog rita postao je Deveti reon Beograda. Borča je ponovo dobila svoju opštinu 30. maja 1952, ali je 1955. sa opštinama Ovča, Krnjača i Padinska Skela spojena u opštinu Krnjača. Ova opština je kasnije pripojena beogradskoj opštini Palilula 1965.

Izvor: “Borča naselje i škola”, Velimir Marinković; Beograd 1975./Wikipedija